Formacja ludzka jest jednym z wielu czynników wpływających na ogólny rozwój alumna przygotowującego się do święceń. W pracy nad sobą i nad swoim charakterem nie można zapomnieć o tak elementarnych i fundamentalnych sprawach jak: ogólna i podstawowa kultura osobista, zdrowie, zacieśnienie więzi koleżeńskich z innymi alumnami, itp. Nie można także zapomnieć o uprzejmości, wrażliwości i dobroci. Naczelną zasadą formacji ludzkiej, przejawiającej się w szacunku i miłości wobec każdego innego człowieka jest osobowe traktowanie.
W zakres formacji ludzkiej wchodzi wiele istotnych spraw. Składa się na nią urzeczywistnianie prawdziwego człowieczeństwa, formowanie sumienia, kształtowanie wolności i odpowiedzialności.
Pewną pomoc w tej formacji stanowi seminaryjny plan dnia. On to ma kształtować osobowość kleryka do życia odpowiedzialnego. W WSD w Rzeszowie przedstawia się on najogólniej tak:
O 5.30 wstawanie – z wyjątkiem czwartków i niedziel, kiedy pobudka jest o 6.00; potem rozmyślanie, Eucharystia, śniadanie, wykłady, obiad, rekreacja, studium, nabożeństwo, kolacja, rekreacja, lektura duchowa, czas na osobistą modlitwę przed Najświętszym Sakramentem, zakończenie dnia i spoczynek o 22.00.
Organizowane są wyjścia do teatru i do kina. W Seminarium istnieje także możliwość oglądania programów telewizyjnych i filmów.
Także i przez sport klerycy naszego Seminarium rozwijają swoje zdolności. Istnieje możliwość cotygodniowego wyjścia na basen. Także w budynku WSD można skorzystać z sali gimnastycznej, z siłowni, jak również zagrać w piłkę nożną lub siatkówkę na boisku seminaryjnym.
Formacji ludzkiej sprzyja także wspólna praca w budynku i w jego otoczeniu. Każdy z alumnów jest także zobowiązany do tygodniowego dyżuru w Seminarium w ramach praktyki wakacyjnej.
Ważną rolę odgrywa także formacja muzyczna. W Seminarium działa chór. Jest to forma aktywności bardzo lubiana i doceniana przez kleryków. Zacieśnianie więzi koleżeńskich jest kolejną ważną sprawą w życiu zarówno kleryka jak i kapłana. W Seminarium odbywa się to przez wspólne spotkania koleżeńskie, przez wspólne przeżywanie imienin, urodzin, przez wspólne łamanie się opłatkiem przed świętami Bożego Narodzenia. Żaden z nas nie może zapomnieć o tym, że żyje wśród ludzi i do ludzi będzie posłany. Będzie musiał znaleźć się w towarzystwie zarówno duchownych jak i świeckich.
Nad całością życia seminaryjnego i całej formacji czuwa Ksiądz Rektor wraz z gronem Księży Profesorów i Wychowawców, a także Klerycki Samorząd Seminaryjny. W skład tegoż samorządu wchodzą: dziekan alumnów i jego zastępca, ceremoniarz wraz z zastępcą, a także sześciu duktorów kursów. Każdy z kleryków w miarę swoich możliwości stara się pomóc kolegom, którzy piastują ważne dla całej wspólnoty urzędy.
Nie można także zapomnieć o czasopiśmie seminaryjnym „Znak Łaski”. W jego wydawanie zaangażowani są klerycy, którzy pragną przybliżyć czytelnikom życie i wydarzenia z Seminarium.
Codzienni w czasie wolnym od zajęć, czyli na tzw. rekreacji alumni mogą wyjść na spacer. W czwartek zaś i w niedzielę przechadzka po obiedzie trwa do godziny 17.00. Można wtedy poświęcić czas na dłuższy spacer lub załatwienie ważnych sprawunków. Istnieje także możliwość wyjścia na boisko sportowe dla chętnych, aby popołudnie spędzić na zajęciach sportowych.
Alumni w szczególny sposób podtrzymują więzi ze swoimi rodzinami. Goście mogą odwiedzać kleryków w niedziele i w czwartki od 13.00 do 17.00. Alumni wyjeżdżają do swoich rodzin na Uroczystość Wszystkich Świętych, na Boże Narodzenie, w przerwie między semestrami, na Wielkanoc, na prymicje oraz w pilnych potrzebach.
Dokument „Zasady formacji kapłańskiej w Polsce” w punkcie 150 mówi: „Formacja powołanych do kapłaństwa, będąc złożonym procesem rozwojowym powinna obejmować całą osobę powołanego, uwzględniać wszystkie aspekty jego osobowości i warunków, w których on się znajduje, jak też mieć na względzie i realizować cel tego działania. Drogą zaś do zdobywania nieodzownej dojrzałości osobowej jest miłość na wzór Chrystusa”.
Szczegółowe zasady
W seminarium jest podejmowanych wiele prac i zadań, które sprawiają, że Seminarium może sprawnie funkcjonować
Praca
Klerycy WSD w Rzeszowie w ramach czasu wolnego, a niekiedy także poza nim, podejmują różne prace na terenie seminarium i w obejściu. Nie brakuje także pracy w ogrodzie, gdzie alumni pomagają ogrodnikowi w takich pracach jak: sadzenie kwiatów i drzewek, plewienie grządek i krawężników, koszenie trawnika i podlewanie rabatek z kwiatami.
Także wewnątrz budynku nie brakuje pracy. Ważne jest utrzymanie porządku: we własnych pokojach, na korytarzach, w rozmównicach i pokojach gościnnych, w salach wykładowych oraz w kaplicy. Prace porządkowe na korytarzach odbywają na zasadzie dyżurów tygodniowych. W seminarium nie pracują kelnerzy, natomiast przynoszenie posiłków do stołu i sprzątanie po posiłkach, to kolejna praca, jaka czeka na kleryka. Dyżur na refektarzu trwa przez tydzień. Większość tych prac, w porozumieniu z odpowiedzialnymi za poszczególne agendy, koordynuje dziekan alumnów, który stosownie do zapotrzebowania posyła kleryków do wyżej wymienionych prac. Listę tych, którzy mają podjąć pracę w danym dniu, dziekan ogłasza podczas obiadu. Przez swoją pracę, klerycy przyczyniają się do dobra całej wspólnoty seminaryjnej, przez co buduje się jedność i współodpowiedzialność kleryków.
Rekreacja
Czas przeznaczony na rekreację przewidziany jest codziennie po obiedzie i po kolacji. Rekreację poobiednią klerycy zazwyczaj przeznaczają na spacer po ogrodzie lub w okolicy seminarium. W tym także czasie przewidziana jest także praca kleryków w zależności od potrzeb. Rekreacja po kolacji także może być przeznaczona na spacer po świeżym powietrzu. W czasie tej rekreacji klerycy zazwyczaj przeglądają prasę w czytelni czasopism albo oglądają wiadomości telewizyjne w sali rekreacyjnej. Rekreacja zarówno popołudniowa, jak i wieczorna to także dobry czas, aby zrobić porządki w swoich pokojach albo zrobić pranie itd. W niedzielę po śniadaniu jest czas wolny, który klerycy przeznaczają na wspólne spotkania w gronie koleżeńskim. Rekreacja pomaga w odprężeniu umysłu po wykładach i studium. Ważne jest więc, aby tę rekreację dobrze wykorzystać, co jest niezbędne dla zdrowia fizycznego i psychicznego.
Kultura
„Formacja powołanych do kapłaństwa, będąc złożonym procesem rozwojowym powinna obejmować całą osobę powołanego, uwzględniać wszystkie aspekty jego osobowości i warunków w których on się znajduje, jak też mieć na względzie i realizować cel tego działania” (Ratio insitutionis sacerdotalis pro Polonia, nr 150). Sprawie wszechstronnej formacji ludzkiej służy swobodny kontakt z szeroko rozumianą kulturą tworzoną w środowisku rzeszowskim. Alumni uczestniczą w imprezach muzycznych organizowanych przez rzeszowską Filharmonię im. Artura Malawskiego. Także spektakle na małej i dużej scenie Teatru im. Wandy Siemaszkowej cieszą się dużą popularnością. Zainteresowanie sztuką teatralną znajduje swe odbicie w licznych inscenizacjach organizowanych przez amatorskie zespoły kleryckie. Regularnie odbywają się również spotkania z kinem polskim i światowym.
Sport
Dlaczego sport w seminarium? Ponieważ: sport sprzyja zachowaniu zdrowia oraz rozwija cechy osobowości charakteru: wytrwałość, silną wolę, zdyscyplinowanie. W sporcie zawodowym celem podstawowym jest osiągnięcie jak najlepszych rezultatów w zawodach różnych szczebli. Wymaga to odpowiedniego przygotowania ogólnego i specjalnego przez treningi pod opieką wykwalifikowanych trenerów. Sport seminaryjny ma cechy bardziej rekreacyjne niż nastawienie na osiągnięcie konkretnych wyników. Uprawiany jest jako czynny wypoczynek, służy odprężeniu po pracy umysłowej, regeneracji sił, utrzymaniu sprawności fizycznej i dobrego stanu zdrowia. Sport jest bardzo potrzebny, poprawia samopoczucie, pozwala utracić zbędne kalorie, udoskonalić zdolności sportowe. Wielu bowiem przychodząc do Seminarium uprawiało jakąś formę sportu, czy to czynnie czy to w celach rekreacyjnych. Mogą więc oni w dalszym ciągu kontynuować swoje zainteresowania w tej samej formie lub jej podobnej.
Samorząd
Samorząd klerycki tworzą: dziekan alumnów i jego zastępca, ceremoniarze (kleryk czuwający nad prawidłowym działaniem kleryckiej służby ołtarza) i duktorzy roczników szefowie poszczególnych roczników). Funkcja dziekana, jego zastępcy i ceremoniarza powierzana jest klerykom, mianowanym przez Kolegium Księży Przełożonych Seminarium. Duktorzy są wybierani przez kolegów z poszczególnych lat studiów i zatwierdzani przez Rektorat Seminarium. Zadaniem Samorządu jest uczestniczenie w organizowaniu i funkcjonowaniu Seminarium. Spostrzeżenia, uwagi i propozycje dotyczące życia seminaryjnego są przedstawiane i rozważane na spotkaniach Rady Kleryckiej.